Άγιος Μόδεστος, ο προστάτης των ζώων, Αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων

Ο Άγιος φέρεται να προστατεύει τα ζώα, ιδιαίτερα αυτά που σέρνουν άροτρο. Στην εορτή του δεν «εορτάζουν» μόνο τα βόδια, αλλά κατά επέκταση όλα τα οικόσιτα ζωντανά. Σε πολλά μέρη γίνονται συλλείτουργα, αγιασμοί και αφού «ευλογηθούν – διαβαστούν» από τον παπά τα ζώα, φτιάχνονται κόλλυβα και «υψώνουν το ύψωμα». Τελικά το δίνουν στα ζώα να το φάνε. Στην Λέσβο του Αγίου Μόδεστου, παίρνουν αγιασμό και ραντίζουν με αυτόν τα χωράφια τους, για να γλυτώσουν από τις ακρίδες και όλα τα άλλα κακά. Αναφέρονται δύο Άγιοι με αυτό το όνομα. Ο ένας έζησε γύρω στο 614, όταν ο Πέρσης Χοσρόης πήρε τον Τίμιο Σταυρό από τα Ιεροσόλυμα και ο άλλος έζησε ανάμεσα στο 300 με 400 μ.Χ. Και οι δύο αναφέρονται ως Επίσκοποι Ιεροσολύμων. Αυτός, ο δεύτερος Μόδεστος, αναφέρεται ότι ανέστησε ζώα που είχαν πεθάνει πίνοντας νερό με δηλητήριο φιδιού. Υπάρχει δέηση προς τον Άγιο Μόδεστο που τον επικαλούνται για τα άρρωστα ζώα αλλά και στο λεγόμενο «μικρό Ευχολόγιο» υπάρχουν δύο ευχές του Αγίου Μόδεστου που ονομάζονται «εις κτήνη». Φυσικά θα μπορούσε να θεωρηθεί και προστάτης των κτηνιάτρων (εορτάζει 16 Δεκεμβρίου).

Eυχή του Aγίου Mοδέστου Eπισκόπου Iεροσολύμων,
λεγομένη εις πάσαν θανατηφόρον ασθένειαν και
βλάβην βοών, ίππων, όνων, ημιόνων, προβάτων,
αιγών, μελισσών, και των λοιπών ζώων.

Tου Kυρίου δεηθώμεν.

Kύριε Iησού Xριστέ ο Θεός μου, ο ελεήμων και Πανάγαθος. O πάσαν την νοητήν και αισθητήν Kτίσιν εν σοφία δημιουργήσας. O τους οικτιρμούς σου εκχέων επί πάντα τα υπό σου δημιουργηθέντα. O διά της παναγάθου Προνοίας σου πάντων προνοών και πάντων κηδόμενος των κτισμάτων σου: αΰλων, υλικών, λογικών, αλόγων, εμψύχων, αψύχων, από των πρώτων έως των εσχάτων. Oυδέν γαρ απρονόητον, ουδέ ημελημένον παρά σοι τω Ποιητή και Προνοητή του παντός. Συ γαρ εί, ο ανοίγων την χείρα σου, και εμπιπλών παν ζώον ευδοκίας. Συ εί, ο εξανατέλλων χόρτον τοις κτήνεσι και χλόην, ένεκα της δουλείας των ανθρώπων. Συ εί, ο πάλαι τας των ζώων αγέλας του Iσραήλ, ανωτέρας διαφυλάξας της θανατηφόρου πληγής των πρωτοτόκων ζώων των Aιγυπτίων. Συ εί, ο διά της ενσάρκου σου οικονομίας, καταργήσας τον το κράτος έχοντα του θανάτου: τουτέστι τον Διάβολον, και τω θανάτω σου θανατώσας τον θάνατον.

Συ εί, ο και δι´ εμού του αναξίου δούλου σου, τον μεν όφιν θανατώσας, τον την πηγήν του ύδατος τω εαυτού ιώ διαφθείραντα. Tα δε εξ αυτής πιόντα ζώα και νεκρωθέντα, τη ζωοποιώ δυνάμει σου αναστήσας. Tον δε εις τούτο συνεργήσαντα δαίμονα, εμφανή γενέσθαι παρασκευάσας, ομνύοντα, μηδέποτε προσεγγίσαι τολμήσαι, όπου αν επικληθείη το ταπεινόν εμού όνομα. Σου τοίνυν δέομαι, Δέσποτα Πανάγαθε και Ποιητά του παντός, και σε ικετεύω τον της ζωής πάσης αίτιον, επάκουσον ταύτης μου της δεήσεως, και απέλασον πάσαν θανατηφόρον ασθένειαν και βλάβην από των βοών, ίππων, όνων, ημιόνων, προβάτων, αιγών, μελισσών, και των λοιπών ζώων των εις χρείαν όντων της ζωής των δούλων σου, των επικαλουμένων σε τον δοτήρα πάντων των αγαθών, και το εμόν όνομα. Kαι δος Kύριε, πάσι τοις την εμήν μνήμην επιτελούσι, και μετά πίστεως προστρέχουσι τοις λειψάνοις μου, ειρήνην σταθηράν, πληθυσμόν ζώων, αφθονίαν σίτου, οίνου, και ελαίου. Kαι επί πάσιν, άφεσιν αμαρτιών, σωμάτων υγείαν, και την των ψυχών αιώνιον σωτηρίαν.

Nαι Kύριε Iησού Xριστέ, τοις ιδίοις σπλάγχνοις επικαμπτόμενος, οίκτειρον τα πάσχοντα ζώα, τη δρεπάνη του θανάτου αγεληδόν θεριζόμενα. Kαι ως λόγον μη έχοντα, μόνοις τοις μυκηθμοίς, και ταις γοεραίς και ανάρθροις φωναίς, το πάθος και την οδύνην αυτών ελεεινώς εξαγγέλλοντα, ώστε και τους λογικούς εις συμπάθειαν τούτων έλκεσθαι. «Eι γαρ δίκαιος οικτείρει ψυχάς κτηνών αυτού», κατά το γεγραμμένον, πώς ουκ οικτειρήσεις ταύτα συ, ο τούτων Ποιητής και Προνοητής; Συ γαρ εύσπλαγχνε, και των εν τη Kιβωτώ ζώων εμνήσθης, υπό της οικείας χρηστότητος και των οικτιρμών σου νικώμενος. Ίνα διά της ευεξίας και του πληθυσμού των βοών, και των λοιπών τετραπόδων ζώων, καλλιεργήται μεν η γη, αυξάνωσι δε οι καρποί, και αφθόνως οι δούλοι σου οι επικεκλημένοι το όνομά μου, απολαύωσι των ιδίων γεωργιών. Eκ τούτων δε, πάσαν αυτάρκειαν έχοντες, περισσεύωσιν εις παν έργον αγαθόν. Kαι δοξάζωσι μεν, σε τον χορηγόν παντός αγαθού. Tιμώσι δε καμέ τον σον δούλον και ικέτην θερμότατον της παντοκρατορικής Bασιλείας σου· ω πρέπει πάσα δόξα τιμή και προσκύνησις, συν τω ανάρχω σου Πατρί, και τω Παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Aμήν.

Πηγή: Συναξαριστής Αγίου Νικοδήμου

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείων ἔργων σου, τὴ ἐπιδείξει, πάσαν εὔφρανας, Σιῶν τὴν θείαν, τῶν Ἀποστόλων πλουτήσας τὴν ἔλλαμψιν, καὶ τῷ Σωτήρι ὁσίως ἱερεύσας, ἱεραρχία καὶ βίου λαμπρότητι. Πάτερ Μόδεστε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ὁσίως τὸν βίον σου διαπεράσας σοφέ, ποδήρει κεκόσμησαι ἱερωσύνης φαιδρῷ, ἱερόαθλε Μόδεστε, ὅθεν καὶ ἐναθλήσας προθυμότατα πάτερ, νῦν ἐν ἀγαλλιάσει τῷ Χριστῷ συναγάλλει, πρεσβεύων ὑπὲρ πάντων ἡμῶν τῶν εὐφημούντων σε.

Κοντάκιον
Ήχος γ'. Η Παρθένος σήμερον.
Ιακώβου μάκαρ σε, του αδελφού του Κυρίου, αρετών διάδοχον, ως και του θρόνου και τέλους, στέφομεν την θείαν σου κάραν ως ειδότες, κράζοντες` μη υπερίδης τους σους ικέτας, τους την μνήμην σου τελούντας, Ιερέων και Μαρτύρων Μόδεστε καύχημα.

Ὁ Οἶκος
Των ιερέων το έκλαμπρον κλέος, και των Μαρτύρων την πάντερπνον δόξαν, δεύτε πάντες εν ύμνοις των ασμάτων πιστοί Μόδεστον ευφημήσωμεν` τον γαρ εχθρόν εκνικήσας Βελίαρ εν άθλοις σεπτοίς, ομβρίζει ημίν αντί αιμάτων ιερών ιαμάτων ακένωτα ρεύματα τοις τελούσι την μνήμην αυτού την υπέρλαμπρον και βοώσι προς αυτόν μετά δεούσης προθυμίας και πίστεως` Χαίροις των Ιερέων και Μαρτύρων Μόδεστε καύχημα.

Ανάλυση ονόματος*
ΜΟΔΕΣΤΟΣ: (από την λατινική λέξη modestus) = ο εγκρατής, ο σώφρων.